CENEVRE
Avrupa’nın ikinci büyük gölü Leman’ın burnu havada kıyı kenti Cenevre için barışın, refahın ve de dünyanın başkenti dersek yanılmayız. Şehirde yerli halktan çok yabancıları görürsünüz. Elinizi sallasınız bir diplomata veya zengine çarpar. Dünyanın parası da altını da sivil toplum örgütleri de bu şehirde. Devlet liderlerinin, diktatörlerin, mafya babalarının ve dahi zenginlerin çocukları da ya burada okuyor ya da yaşıyor. 22 ARALIK 2013
Cenevre zenginlerin ve diplomatların mutlaka uğradığı bir şehir.
Meraklı bir turist olarak arşınladığınız sokaklarında muhtemelen birkaç gün önce gizli bir zengin bankadaki altınlarını saymak için hızla geçmiştir. Yukarı şehir denilen asırlık binalardan oluşan kent merkezinde küçük ve egzotik bir kafenin önündeki demir sandalyeye ilişirken siz, rehberiniz kulağınıza bir iki hafta önce Bill Clinton burada şu masada oturup kahve içmiş diyebilir. Zirveleri karla kaplı Alpleri izlerken aynı kişi, zenginin malı züğürt turistin çenesini yorar misali, “Rus milyarder Abramovich kayak için gelmiş eşi dostuyla. İsviçre’nin en pahalı şaraplarını açıp ineklere içirmiş.” deyiverebilir. Cenevre dünya liderlerinin, devlet yetkililerinin ve zenginlerin sık sık gittiği bir şehir. Bankaları, çikolatası, peyniri, kayağı ve antlaşmaları meşhur Cenevre’de kısa bir tur atacağız.
Cenevre, İsviçre’nin ikinci büyük kenti. 26 kanton yani eyaletten oluşan bu küçük ülkenin Cenevre kantonunun aynı adlı başkenti burası. İsviçre’deki bu kantonların her biri vakti zamanında birbiri ile savaş halindeki derebeylikleriymiş. Büyük bir anlaşma imzalayıp savaşmaktan vazgeçmişler birleşmişler. Yüzyıllarca hiçbir savaşa (I. Ve II. Dünya savaşları da dahil) katılmamışlar. Tarafsız kalmışlar. Bu tarafsızlığı da iyi kullanmışlar. Şimdi dünya ülkeleri tüm anlaşmazsızlıklarında tarafsız ülke olduğu için burada görüşmeler yapıyor.
Eski zenginlerin heykeli, yenilerin malikânesi var
Ülkede 4 resmî dil var. Fransızca, Almanca, İtalyanca ve yerel dilleri Roman. Cenevre, Fransızcanın yoğun olarak kullanıldığı bölgede kalıyor. Protestanlığın Kalvenizm kolunun önemli katedrallerinden biri Saint Pierre de şehirde. Bu kolun kurucusu filozof Calvin, bir süre burada konaklamış. Sadece o mu, gelmiş geçmiş tüm devlet liderleri, şöhretli isimler bu şehirde konaklamış. Birçoğunun Leman Gölü kenarındaki parkta heykeli var. (Napolyon, Jean-Jacques Rousseau, prenses Sisi) Bugünün şöhretli zenginlerinin de göl kenarında görkemli evleri, malikâneleri var. Katedralin kulesine çıkarsanız buraları görebilirsiniz.
Cenevre’nin merkezi Bourg-de Four meydanı bugün kafeleri ve turistik dükkânların olduğu bir meydan olsa da bura ve çevresi tarihte dünya ticaretinin önemli merkezlerinden biri. Bankacılık mesela bu sokaklarda kurulmuş.
Bir tek bankalar caddesinde kamera yok
Cenevre dünyanın en pahalı şehirlerinden. Oteller, ev kiraları, restoranları oldukça pahalı. Uluslararası sermaye için sığınak durumunda olan şehir, kirli para aklama merkezi olarak da nam salmış. Bankaları, müşteri bilgilerini gizlemeleriyle meşur. Hatta ülkenin her yerinde bulunan kamera sistemi Cenevre kent merkezindeki bankalar caddesinde yok. Müşteri gizliliği hassasiyeti için. Burada bankalar eksi faiz uyguluyor. Yani para bankada kaldıkça azalıyor. Banka böyle para kazanıyor. Tabii gizlilik ve güvenlik böyle sağlanıyor. İsviçre bankaları ilk kez İkinci Dünya Savaşı sırasında gönderilen Nazi altınları ile zengin oluyor. Bu sebeple Yahudi ailelerin açtığı dava üzerine 1995 yılında yüklü miktarda para ödüyorlar. Şimdi ise şeffaflaşma hareketi ve ekonomik kriz sistemi biraz sarsmış. Tabii bir de devrilen her diktatörün (Saddam’ın, Mübarek’in), mafya babasının ve işadamının (Uzan) parasının İsviçre’de çıkması yani kara para tartışmaları da etkili oluyor.
Şehir, yılın her zamanı çok yoğun. Öyle ki Arap Birliği ve AB Suriye özel temsilciliğinin Suriye ile ilgili yapacağı görüşmeler geçen sene ocak ayında Davos ve Saat fuarıyla çakıştığı, yani şehirde yer olmadığı için yapılamamıştı.
Birleşmiş Milletler bu şehirde kuruldu. Şimdi merkezi Amerika’da. Cenevre ikinci merkez olarak geçiyor. Dünya Sağlık Örgütü, Uluslararası Çalışma Örgütü, Kızılhaç-ay ve dünyanın en pahalı bilimsel deneyini yapan Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN) bu şehirde bulunuyor. Suriye ile ilgili görüşmeler, İran’ın nükleer çalışmalarıyla ilgili toplantılar, Afrika ülkeleriyle ilgili antlaşmalar aslında tüm dünyanın önemli mevzuları hep bu şehirde yapılıyor. Hatırlarsanız Türkiye’nin iç meseleleri de Kürt sorunu, Kuzey Irak, petrol anlaşmalarına dair görüşmeler hep burada yapıldı, yapılıyor. Büyük holdingler de görüşmelerini, toplantılarını burada yapıyor. Uluslararası konferanslara da ev sahipliği yapan şehirde yapılan organizasyonların sayısı yılda üç bini buluyor. Bu sebeple şehrin yarısından fazlası hizmet sektöründe çalışıyor.
Bu şehirde kimse şişmanlamıyor
Cenevre’de hafta sonları sokakta spor yapanlardan ve acemi turistlerden başkasını göremezsiniz. Hele de kışsa herkes kayağa gidiyor. Gidemeyenler de sokaklarda çoluk çocuk koşuyor. Ya da bisiklete biniyor. Sanırız bunun için ülkede herkes gayet atlatik. Yerel halkta şişman birini görmek neredeyse imkânsız.
Cenevre’de, tipik bir Avrupa kenti olarak akşam yediden sonra sokaklarda kimseler kalmıyor. Mağazalar, dükkânlar kapanıyor. Sadece restoranlar, kafeler açık. En kalabalık restoranı bile İstanbul’dakilerin ortalama kalabalığı kadar oluyor. İsviçre’nin çikolatalarının ve peynirlerinin meşhur olma sebebi ülkede hayvancılığın çok olması. Kaliteli süt üretiyorlar. Dolayısıyla peynir ve çikolata da. Et yemekleri de çok meşhur. Ama ilginç olan Sudi kralının bile devasa malikânesinin olduğu, dünya liderlerini dolayısıyla Müslüman devlet görevlilerini de ağırlayan şehirde bu kadar lüks içinde helal yemek bulmanın zorluğu. Lüks restoranlarda vejetaryene talim etmek zorunda kalabiliyorsunuz. Ya da ona bile güvenemediğiniz için aç kalabilirsiniz.
Birleşmiş Milletler binası önündeki bu sandalye bir ayağını mayında kaybetmiş insanı simgeliyor.
Bu kırık sandalye niye burada?
Cenevre’de çoğu yere yürüyerek ulaşabilirsiniz. Ya da toplu taşıma ile. Elektrikli otobüsleri şehrin her yerine gidiyor. Turistik bölgeler ise çoğunlukla göl kenarında ve buraları yürüyerek dolaşabilirsiniz. Fotoğraflık mekânlar var. Mesela şehrin sembolü Leman Gölü kenarındaki fıskiye. Türkiye’de de birçok belediye başkanına ilham olan bu fıskiyenin özelliği saatte 200 km hızla ulaşan suyunun yaklaşık 140 metreye yükseğe çıkması. Hakkında birçok şehir efsanesi dolaşıyor. Şehrin diğer simgesi ise çiçek saat. Leman Gölü çevresi botanik bahçesi gibi. Özel ve görkemli ağaçları ve çiçekleri var. İngiliz ve Fransız bahçeleri var ki bunların özelliği o ülkenin bahçecilik kültürüne göre olması. Çiçek saati de İngiliz bahçesi içerisinde. Cenevre’ye giden turistler için önünde fotoğraf çektirilecek mekânların başında geliyor. Diğeri de bir bacağı kırık 15 metrelik sandelye. Birleşmiş Milletler binası önündeki bu sandalye bir ayağını mayında kaybetmiş insanı simgeliyor. Bu anıt dünyada barış için yani sandalyenin ayakta kalması için tüm bacaklarının sağlam ve var olması gerekir mesajı da veriyor. Fotoğraflık diğer manzara yine BM binası önünde bulunan bayraklı yol. Aslında BM’nin bulunduğu Nations Meydanı özellikle uluslararası toplantıların olduğu zamanlar eylemcilerin uğrak yeri oluyor. Dünya eylemde görsün.
Cenevre’nin meşhur simgelerinden biri çiçek saati.
Eğer cam ve porselene meraklıysanız Ariana Müzesi’ne gidebilirsiniz. Müze binası, içindeki cam ve porselenler kadar ilgi çekici bir yapı. Bir de saatin tarihçesini öğrenmek için Patek Philippe Müzesi’ne gidebilirsiniz. Cevnevre’nin müzeler ve sanat galerileri bölgesinde bulunan müzeden sonra güncel sanatı da inceleyebilirsiniz.
Cenevre’de çok sayıda yatılı okul var. Dünya zenginlerinin, devlet liderlerinin çocukları bu okullarda okuyor. Leydilik okulları olarak nam salmış.
